Κυρ 14 Μαϊ 2023 / Ανδρέας Α.
Άρρωστα Κτίρια
Κι όμως ναι… Τα κτίρια αρρωσταίνουν κι αυτά…
Οι άνθρωποι αρρωσταίνουν. Τα ζώα αρρωσταίνουν και αυτά. Αλλά τα κτίρια;
Είναι τα κτίρια άψυχα όντα, απλές ανθρώπινες κατασκευές, που δεν προσβάλλονται από ασθένειες; Τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Τον περισσότερο χρόνο της ζωής μας τον περνάμε σε εσωτερικούς χώρους. Ζούμε στο σπίτι μας και ζούμε το σπίτι μας. Η σχέση μας με αυτό είναι αμφίδρομη. Το σπίτι μας «ζει» και αυτό χάρη σε εμάς που το κατοικούμε. Το προσαρμόζουμε στις ανάγκες μας, αλλά και προσαρμοζόμαστε σε αυτό. Το σπίτι μας είναι για μας κάτι λιγότερο από ό,τι είναι το κέλυφος ενός σαλιγκαριού για το σαλιγκάρι, αλλά κάτι περισσότερο από ό,τι μια άψυχη τεχνική κατασκευή.
Ένα σπίτι ή ένα κτίριο γενικότερα, είναι «άρρωστο» όταν μας κάνει να αρρωσταίνουμε.
Άρρωστα, με άλλα λόγια, είναι τα κτίρια που δημιουργούν ένα νοσηρό (και νοσογόνο) περιβάλλον για αυτούς που τα κατοικούν ή που εργάζονται σε αυτά. Ανεξήγητοι πονοκέφαλοι, χρόνια κούραση και υπνηλία, ζαλάδες, ερεθισμοί και αλλεργίες. Αυτά είναι μερικά από τα συμπτώματα που εμφανίζουν οι ένοικοι και οι χρήστες «άρρωστων κτιρίων».
«Ανοίξτε κανένα παράθυρο να μπει λίγος καθαρός αέρας», λέμε συχνά. Πόσο περίεργα ηχεί αυτή η φράση στις ημέρες μας, όταν όλοι ξέρουμε πόσο ρυπασμένος είναι ο αέρας των δρόμων σε μια σύγχρονη πόλη. Αυτό που οι περισσότεροι δεν ξέρουμε, είναι πόσες φορές πιο βεβαρημένος είναι ο εσωτερικός αέρας στα σπίτια που ζούμε ή στα γραφεία που δουλεύουμε. Και πράγματι. Αν ανοίξουμε για λίγο το παράθυρο αισθανόμαστε αναζωογονημένοι και συχνά τα συμπτώματα δυσφορίας υποχωρούν.
Είναι απίστευτο και όμως αληθινό. Ο εξωτερικός αέρας με τα καυσαέρια των αυτοκινήτων, τους άκαυστους υδρογονάνθρακες, το μονοξείδιο του άνθρακα, το διοξειδίου του θείου, τα οξείδια του αζώτου, τον μόλυβδο, το όζον και τους άλλους φωτοχημικούς ρύπους είναι 10 έως 100 φορές λιγότερο ρυπασμένος από τον αέρα στο εσωτερικό ενός άρρωστου κτιρίου.
Άρρωστα είναι τα κτίρια που δημιουργούν ένα νοσηρό (και νοσογόνο) περιβάλλον για αυτούς που τα κατοικούν ή που εργάζονται σε αυτά.
Χρώματα, βερνίκια, οργανικοί διαλύτες, θερμάστρες πετρελαίου. Θερμάστρες και κουζίνες υγραερίου, καυστήρες, μονωτικά και πυρίμαχα υλικά. Αυτές είναι οι σημαντικότερες πηγές αέριων ρύπων στον εσωτερικό των κτιρίων.
Τα χρώματα εκπέμπουν πτητικές οργανικές ενώσεις τόσο κατά το βάψιμο όσο και επί πολύ χρόνο αργότερα. Το ίδιο και οι οργανικοί διαλύτες, οι κόλλες, τα συνθετικά χαλιά και οι μοκέτες, τα πλαστικά πατώματα, οι επιπλώσεις από συνθετικό ξύλο, τα φωτοαντιγραφικά και οι εκτυπωτές στα γραφεία, τα προϊόντα καθαρισμού.
Η πιο επικίνδυνη από τις πτητικές οργανικές ενώσεις που εκπέμπονται από τους τοίχους, τα πατώματα και τα ξύλινα έπιπλα, αλλά και από το όχι και τόσο αθώο κάπνισμα σε κλειστούς χώρους, ένα ερεθιστικό αέριο, που εκτός από τοξική έχει και ισχυρή καρκινογόνο δράση.
Προβλήματα στην υγεία προκαλεί και ο μόλυβδος που περιέχεται σε μερικά χρώματα και στα παλαιότερα σπίτια στις υδραυλικές εγκαταστάσεις σωληνώσεις του νερού. Αναιμία και προβλήματα στα οστά και το νευρικό σύστημα είναι οι επιπτώσεις του μολύβδου. Κίνδυνο για την υγεία αποτελεί και το μονοξείδιο του άνθρακα και τα οξείδια του αζώτου που εκπέμπονται όταν μαγειρεύουμε ή θερμαίνουμε το σπίτι με υγραέριο ή θερμάστρες πετρελαίου.
Εξαιρετικά επικίνδυνες είναι και ίνες αμιάντου που προκαλούν καρκίνο των πνευμόνων. Στέγες, σωληνώσεις, μονωτικά και πυρίμαχα υλικά περιέχουν αμίαντο, που όταν φθείρεται, σπάει ή κόβεται εκλύει τις καρκινογόνες ίνες του στον αέρα. Στην επικινδυνότητα του αμιάντου πρέπει να προστεθούν οι κίνδυνοι που προκαλεί η αφαίρεσή του από παλιά κτίρια.
Στις ασθένειες των κτιρίων περιλαμβάνεται και η υγρασία των εσωτερικών χώρων, αλλά και η καταπολέμησή της. Τα επιχρίσματα, που χρησιμοποιούμε για να καταπολεμήσουμε τους μύκητες που αναπτύσσονται στους υγρούς τοίχους, περιέχουν επικίνδυνα βιοκτόνα που χρησιμοποιούνται στα φυτοφάρμακα.
Άρρωστο, είναι ένα κτίριο που μας αρρωσταίνει.
Και ένα κτίριο με κακή θέρμανση, κακό φυσικό φωτισμό, παγωμένους τοίχους τον χειμώνα, πυρακτωμένους το καλοκαίρι και τα κλιματιστικά να αγωνίζονται να το ψύξουν ή να το θερμάνουν είναι ένα άρρωστο κτίριο που αργά ή γρήγορα κάνει άρρωστους αυτούς που το κατοικούν. Αν μάλιστα δεν φροντίζουμε να αλλάζουμε τα φίλτρα των κλιματιστικών προσθέτουμε στην χημική ρύπανση του εσωτερικού αέρα και μια επικίνδυνη μικροβιακή ρύπανση.
Κινδυνολογία; Όχι, καθόλου. Η περιγραφή των εν πολλοίς άγνωστων κινδύνων από την ρύπανση του αέρα στα σπίτια που ζούμε και στους χώρους που εργαζόμαστε είναι προϋπόθεση για την αντιμετώπισή τους. Το θέμα είναι μεγάλο και έχει μια κοινωνική και οικονομική διάσταση. Αυτοί που μένουν σε άρρωστα σπίτια είναι οι φτωχότεροι από τους συμπολίτες μας και θα τους ήταν δύσκολο να επενδύσουν για την εξυγίανση των σπιτιών τους, πολλώ δε μάλλον όταν μένουν με νοίκι. Το ψάρι όμως βρωμά, ως συνήθως από το κεφάλι. Σε συνέντευξη τύπου που διοργάνωσε προσφάτως η Εταιρία για την προστασία της φύσης και της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Αθήνα προκύπτουν δυο τινά. Το ένα είναι ότι το 75% των δημόσιων και εμπορικών κτιρίων δεν πληροί τους όρους ποιότητας του εσωτερικού αέρα και ότι 2 εκατομμύρια κατοικίες δεν διαθέτουν επαρκή μόνωση. Όσο για το Ρέθυμνο θέλετε παράδειγμα άρρωστου κτιρίου; Μη πάτε μακριά, αλλά φέρτε στον νου σας το Δημαρχείο ή τα σχολεία που φοιτούν τα παιδιά μας.
Το άρθρο είναι του Δήμου Τσαντίλη